Hakemler Arasındaki Rol Dağılımı (Suat Yahyabeyoğlu)

Ülkemizde basketbol hakemliği 10 A Klasmanı hakem üzerinde yapılandırılmış yarı profesyonel bir uğraştır. Genellikle hobi olarak yapılır ve pek de geliri olmayan ama hakemlere, hangi klasmanda olurlarsa olsunlar ,sosyal statü kazandıran bir meslektir. Asıl meslekleri ikinci plana atılır ve hakem olarak bulundukları iş yeri, mahalle, okul vb. yerlerde daha çok tanınır olurlar. Hakemler için performans anlamında ise ana hedefler, bulundukları klasmandaki önemli maçlarda görev almak, değerlendiricilerden yüksek puanlar alıp bir üst klasmana en kısa sürede çıkmak ve orada kalıcı olup, daha üst klasmanlara yükselmektir.

TBF listesinde 2017-18 sezonu için C klasmanı 210, B klasmanı 68 , A klasmanı 32 hakem yetkililer tarafından belirlenmiştir. 2015-16, 2016-17 ve 2017-18 sezonu için klasman hakemlerinin belirlemeleri ve açıklamaları daha maçlar devam ederken yapılmış ve büyük tepki almıştı. Bu yıl neyse ki bu büyük hatadan dönüldü. Oysa geçtiğimiz sezonlarda bu konudaki aksi düşüncemi çeşitli platformlarda belirttiğimde pekala sezon devam ederken klasman açıklaması yapılabileceği yetkili ağızlardan dile getirilmişti…

Hakemler bütün sezon maçları doğru yanlış, başarılı başarısız yönetirler ve sonuçta verilen puanlar sonucu play-off yönetecek başarılı ve o klasmana ait hakemler belli olur. Ancak ülkemizde bu böyle olmuyor. Bir üst ligden, o sezon, o klasmanda hiç maç yönetmemiş bir hakem baş hakem olarak o maça atanıyor. Halbuki bütün sezon yükü çekmiş hakemlerin ödülüdür play-off yönetmek. Üst ligden atanan hakem diğer hakemleri tanımıyor, ligi tanımıyor, üstelik bu atamayı da ceza olarak görüyor. Çünkü ya kendisi de ait olduğu klasmanda maç bekliyor ya da bir gün önce yönettiği kendi liginin önemli maçından sonra bu maçı yönetmek zorunda kalıyor. Normal liginin altındaki liglerde maç yöneten hakemlere hangi ödemelerin yapıldığını bilmiyorum. Eğer o ligin, yani alt ligin ödemesi yapılıyorsa bu da ayrı bir sorundur.

C  klasmanındaki hakemlerin yönetecekleri maç sayısı bellidir. Bu hakemler genellikle yaşları genç ve gelecek vaad ettiği düşünülen kişilerdir. BGL de 10 .haftadan itibaren 3 C klasmanı hakem atanırken, 1 A klasmanı hakem atanmaya başlandı. Bu atama yapılırken hemen hemen hiç bir takımdan talep gelmemişti. Bu nedenle her hafta C klasmanı hakemler bir eksik maç yönetmeye başladılar. A klasmanı hakem ile 2 C klasmanı hakem arasındaki uçurum ve koçlar ile oyuncuların durumu da ayrı bir konudur…

Hakemler bir alt ligde maç yönetirken, alt ligin hakem değerlendiricileri onlara not veriyor… hatta 2 alt ligin.. Örneğin, BGL’de maç yöneten A klasmanı hakeme C klasmanı değerlendirici not veriyor…

B klasmanında eski A klasmanı hakemler tüm sezon yükü çekmişlerdir. Nedeni de bir türlü yeni hakem yetiştirilememesidir. U.Özen, M.Ciner, S.Özel, Ö.Yılmaz, E.Sarı, T.Durmuşcan, T.Işık, D.Dağlı, S.Kırklar, M.Akıllıoğlu, T.Kuzu, İ.Altıntaş olmasa TKBSL ve TBL nasıl yönetilirdi, düşünemiyorum… Bu eski A klasmanı hakemler normal sezonda birbirleriyle ikişer kere oynayan takımların maçlarını yönettiler taa ki play off gelene kadar… Parsayı toplama zamanı gelince A klasmanı baş hakemler atandı.

Basit soru; madem bu uygulama var, neden TBSL de aynı uygulama yapılıp Euroleague hakemleri davet edilip yönettirilmiyor?

Yukarıda anlatmaya çalıştığım durumdan, hakemler, oyuncular, koçlar, yöneticiler ve seyirciler şikayetçi. Yani memnun olan kimse yok.

Umarım sesimi duyan olur.

Eski FIBA Hakemi: Suat Yahyabeyoğlu